Château du Champ des Treilles

Maar de resultaten zijn ronduit spectaculair. Wat een progressie. Het zwarte bessenfruit, de fijne cedertonen, de elegantie een grand cru uit Pauillac, zo eigen, zijn helemaal terug. En hoe, de 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009 troeven in de pers bijna alles en iedereen af. Gevolg prijzen die rijzen, zo gaat dat in Bordeaux… Het geheim van dit succes? De eigen proeftuin van Jean-Michel en eega Corinne (sinds 2010 adviseuse Château Climens (Barsac) in de mini-appellation Sainte-Foy Bordeaux…. Het aloude familiedomein Château du Champ des Treilles.

Hier cultiveren zij maar liefst 7 druivensoorten, uiteraard geheel ‘en biodynamie’, de meeste percelen inmiddels met een plantdichtheid van 10.000 stokken/ha. Dat is bij meeste grands crus niet eens het geval. Zij zelf spreken over het ‘lab’ van Pontet Canet. Doel: de meest optimale expressie van de terroir. Dan dient er  geluisterd te worden naar de (hier springlevende) stokken, de plantjes. Onkruid mag tussen de ranke groeien, maar vooral wat er waar en wanneer opkomt, is van belang, want het medisch bulletin van de wijngaard….  De rendementen moeten zo (bij afwezigheid kunstmest en enig andere chemie) van nature laag zijn, het zomers wegknippen (amputeren) van te veel aan trossen vinden zij waanzin, en is zo niet meer nodig. Natuurlijk evenwicht, daar gaat het om.

De eerste dag (juni 2009) bezoeken wij het schitterend gelegen en in oude luister herstelde Pontet Canet, buurman van Mouton. Jean-Michel Comme is niet te stuiten, ruim 2 ½ uur is hij aan het woord. Hij doet denken aan Christophe Peyrus van Clos Marie. Net zo gepassioneerd, gedecideerd, leergierig.  Van alles passeert de revue. Over de vinificatie: altijd eigen (natuurlijke) gisten gebruiken, geen computergestuurde temperatuurcontrole meer, geen extractie,  geen microbullage, al deze apparatuur is de deur uit. De druiven (handpluk, daarna nog tweemaal op,lopende band geselecteerd) glijden na kneuzing, ontsteling door middel van zwaartekracht in grote conische cementen gistkuipen. Enige noodzakelijke toevoeging: een beetje sulfiet. C’est tout.

In de wijngaard is – net als thuis- alle chemie gebannen, de plantdichtheid  opgevoerd tot ook 10.000/ha. De biodynamische aftreksels van brandnetel en paardestaart worden zelf bereid. Wat zorgen baart is de ‘compactheid’ van de grond. Ploegen is mooi, maar tegelijkertijd plet het gewicht van de tractor de grond, soms tot 50 cm diep worden wortels doodgedrukt, zo wijst eigen analyse uit. Ander probleem het brandstofgebruik van de moderne tractoren, wel tot 10 liter/uur. Niet best voor milieu en portemonnee. .. Hij heeft inmiddels oude (lichtere) modellen uit de jaren 70/80 op de kop getikt, welke maar 1 liter/uur consumeren, maar voor de bestuurder minder comfortabel zijn… Belangrijk zijn de experimenten met de paarden, die de grond veel minder belasten. Drie stuks voorlopig. In eigen beheer zijn speciale karren geconstrueerd die ook het sproeien van preparaten zo mogelijk maken, dat neemt immers 80% van de tractor/paard werkzaamheden in de wijngaard voor zijn rekening. Voor Jean-Michel een missie, hij rekent voor dat om de 80ha zo te bewerken, hij 20 paarden nodig heeft… Vind de paarden maar eens en de mensen die er mee om weten te gaan. Een ding is zeker, het paardenverhaal is hier geen publicitaire folklore, maar een reële optie voor een ommezwaai. Net als de droom om al het hout uit de kelder (en dus wijnsmaak) te bannen. In 2012 is het (ten dele) zover als er een batterij zelf uit klei van eigen grond vervaardige cementen ‘oeufs nomblot’ (eivormige kleine cuves) komen, voorlopig naast de houten vaten. Bordeuax blijft conversatief/

Comme vertelt dat in de zomer de ranken niet worden afgetopt, maar simpelweg met elkaar verbonden, letterlijk verstrengeld, omdat onderzoek laat zien dat na een zomerse snoeibeurt (en/of overtollige druiven wegknippen) alleen maar het aantal druiven en bladeren het jaar daarop doet toenemen….

Hij vergelijkt (het maken van) een grote wijn met het lopen van de marathon. Om die binnen 2 ½ uur af te leggen moet je er allereerst de bouw, de genen voor hebben, maar daarnaast zul je er veel voor opzij moeten zetten, lang trainen, je op de juiste manier voeden, want anders heb je nog niets aan je genen, bovendien zullen de omstandigheden (weer, fysieke gesteldheid) ook mee moeten werken, anders lukt het nog niet. Wil je nog sneller, moet je een supertalent zijn én nog meer je best doen. Dat hij hiermee duidt op het feit dat menig médoc grand cru niet op niveau presteert dan wat er van verwacht mag worden en omgekeerd dat bepaalde ‘garagewijnen’ van mindere grond per definitie nooit echte topwijnen kunnen worden, is overduidelijk….

Dag twee gaan we naar hun proeftuin (10 ha overigens…) aan de gene zijde van Bordeaux. Corinne ontvangt ons hier en blijkt minstens zo gedreven als manlief.  We gaan de wijngaarden in, veel silex hier in de bodem, in geur van de witte wijnen duidelijk terug te vinden. Opmerkelijk is de aanwezigheid van percelen van de verguisde (want lastig te cultiveren) petit verdot en muscadelle. Dan komen de wijnen op tafel, een voor deze prijscategorie indrukwekkende serie, de een nog beter, boeiender, vitaler dan de ander. De rode draad: drinkbaarheid. Ze bevestigen wat wij eerder bij toeval in België hadden geproefd toen wij nog niet eens hun bijzondere achtergronden kenden. Zij rechtvaardigen ons op-en-neer reisje, waartoe we plots -als van bovenaf gestuurd-  aandrang voelden… Inmiddels zijn we er al vaker geweest, er gelogeerd ook, dat betekent wijnbijles van het petit-déjeuner tot aan het late wijnovergoten diner…. Serieus, soms bijna té,  wijnstel, de Commetjes.  Wel met humor, als we langskomen, wappert steevast de Hollandse vlag op het erf, alsof ze de koning en de koningin verwachten.