Cursus Corsica

Op het vliegveld wacht de jonge Thomas, hoofd van afdeling export landbouwproducten (naast wijn, vooral kaas en clementines) ons op, hij zal de komende dagen onze gids en chauffeur zijn. Na aankomst in basiskamp – nieuw hotel tussen vliegveld en Bastia in, een vreugdeloze betonnen kolos) moeten we gelijk door naar Bastia voor eerste kennismakingsronde. Vooraf nog een uurtje sightseeing met tekst en uitleg door de smalle, soms luxe straatjes van de oude binnenstad aan de haven. Ook een bezoek aan in monumentaal pand gevestigde lekkerbekkenwinkel Mattei (van het gelijknamige legendarische merk Corsicaans kruidenbitter) met een mooie collectie wijnen van het hele eiland. We kopen er gelijk een (bio) die we nog niet kennen.

Twee crus : Ajaccio en Patrimonio.
Vijf Appellations villages: Vin de Corse of Corse:
AOP Corse Calvi
AOP Corse Sartène • AOC Corse « Figari »
AOP Corse Porto-Vecchio
AOP Corse Coteaux du Cap Corse
Eén regionale AOP:  Vins de Corse
Eén AOP vins doux naturels (VDN) : Muscat du Cap Corse

Daarna eindelijk het echte werk, een introductie tot de wijnen (onze Belgische collegae bekennen nog nooit een wijn uit Corsica geproefd te hebben…) door de président van het overkoepelende orgaan Vins de Corse, gevestigd in statig gebouw (voormalige bank) aan het beroemde Place Saint-Nicolas. Het is een saaie, warrige verhandeling die het water nog niet in de mond doet lopen en les Belges weinig wijzer maakt. Dan verschijnt sommelier Sophie Mirande Arrii, een allerhartelijkste statige dame keurig in sommelierkostuum incluis bijbehorende speld. Met veertien goedgekozen wijnen, waarvan meerdere bio, loodst ze de delegatie door de verschillende druiven (belangrijkste: niellucciu en sciaccarellu voor rood; vermentinu en ook meer en meer de ‘vergeten’ biancu gentile) en streken van Corsica:

Donderdagmorgen na matige, warme en lawaaiige (apparatuur van binnenzwembad en airco’s) nacht B2B-onmoetingen/proeverijen met vijf producenten, waaronder een coöperatie, en twee biologisch werkende. Instructief, zo leer je de mogelijkheden, werkwijze, typiciteit van de druiven en bodems, en prijzen (ook bij coöperaties vrij hoog, vergeleken met die in de Languedoc). Ook leerzaam voor de producenten om onze mening over de wijnen (en mogelijke markt daarvoor) te horen.

Na de lunch in hotel gaan we met de hele bups waartoe ook een vierkoppige afvaardiging (tevens de chauffeurs) van de Chambre de Commerce naar ‘onze’ Christian (Titi) Estève van Clos Canereccia honderd kilometer zuidelijker. Marc was er vorig jaar al in zijn eentje, fijn toeval dat bezoek nu in het programma is opgenomen. Het wordt een inspirerende middag voor iedereen bij deze vigneron romantique.

Eerst gaan we de wijngaarden in, alluviale grond bezaaid met allerhande gesteente, galets roulés. Hij heeft hier deel van de (9ha) 25 jaar oude wijngaarden (voorheen ging alles naar de coöperatie, nu nog een kwart), met name die met merlot successievelijk opnieuw geënt met meer kwalitatieve druivensoorten, naast vermentinu, niellucciu, sciacarellu, ook de ‘vergeten’ biancu gentile, cargachjolu neru… Sinds 2017 is alles in officiële omschakeling naar bio.

We gaan de (te kleine) kelder in met alles wat, rvs, betonnen eieren, amfora’s, kleine en grote vaten van drie verschillende tonneliers. Op de instaprosé na zijn alle wijnen met eigen, natuurlijke gisten gemaakt, we proeven een reeks (nog niet gebotteld) wijnen uit 2018 en prestigecuvées 2017. Eigenlijk is alles steengoed… Niet de mineraliteit en kracht uit Patrimonio, maar volslanke, sappige, heerlijk toegankelijke wijnen, modern, bio, relatief laag van sulfiet, hoog op smaak, maar nergens zwaar. De basiswijnen zijn ook nog eens meer dan redelijk geprijsd.

En dan is het al 19.00 uur, we moeten nog een hele serie op fles proeven. De begeleiding mort (afspraak 19.30 op ander domein voor diner), wij en collegae niet… We hebben net de smaak te maken. Buiten gaan snel toch nog acht flessen open. Uitschieters de verleidelijke Clos Canereccia Blanc 2017 (100% vermentinu; op drie soorten hout); weelderige Biancu Gentile 2017; bij rood steelt de simpele Cuvée des Pierre 2018 (geen hout), de show: wat een fruit, leven en sap: puur plezier.

Hup de auto in naar restaurant Veni e Posa met prachtig uitzicht over de wijngaarden, een roerloos meer, en iets verder de zee. Hoort bij grootste biowijngoed van Corsica (waar we volgende dag een afspraak mee hebben) Terra Vecchia. Leuk, (quasi) rommelig mediterraan veranda met rieten dak, had ook zo op klein Grieks eilandje kunnen zijn. Eten en bediening: érg goed, aanrader. (Veni e Posa).

Vrijdagochtend (we hebben beter geslapen, op andere rustiger en koelere kamer) weer eerst zes B2B afspraken, twee domeinen springen eruit: Pero Longo uit Sartène (kenden we al) en Clos Nicrosi (ooit een cultdomein) uit Cap Corse. Begin van de middag de bochtige oversteek via Oletta westwaarts, naar Patrimonio voor visite aan Domaine Gentile (Saint-Florent). Men (wij evenmin) is niet enthousiast maar dat kan ook aan de dominante en tegelijk niet wezenlijk in bezoek geïnteresseerd zijnde presentatie van de gastheer liggen. Ook de (bio)wijnen zijn van het strikte soort, iets te serieus, te doordacht.

We moeten weer op tijd in Bastia zijn voor de (zo is ons aangekondigd) hectisch druk bezochte Nuit du Millésime waar vijftig wijnboeren in het Palais des Gouverneurs vanaf eind van de middag tot in de verre vroege uurtjes hun wijnen laten proeven. Tot 20.00 uur alleen voor professionals, daarna volgt de vloedgolf van particuliere feestvierders. We moeten er op tijd zijn, willen we serieus kunnen proeven. Via dorpje Patrimonio zelf weer omhoog, draaien en draaien, en dan weer naar Bastia dalen, draaien en draaien. Mooie vergezichten, eerst over de westkust, dan vanuit het niets, het oosten met in de verte goed zichtbaar Elba. We arriveren iets voor zessen en gaan gelijk aan de slag, na eerst allerhande (roze tas, roze aansteker…, roze pepermuntjes, roze hoedje, roze kurkentrekker) promo, trots bedrukt met CORSICAN WINE LOVER, in handen gedrukt te hebben gekregen.

Het programmaboekje is zeker poëtisch maar niet erg handig met alleen de voornamen en een pasfoto van de producenten, zonder systeem van volgorde. Het wordt een spelletje: Wie van de Vijftig? De lange tafels staan wel per streek. We doen ons best (zulks is ook de bedoeling…),  we wijden ons vooral aan de Calvi-tafel waar veel jonge, bio-georiënteerde producenten staan. Eindelijk ontmoeten we Camille bij wiens vader we ooit in een ver verleden zijn geweest. Vorig jaar al wat mails en informatie uitgewisseld, en vooral de witte (in conversie bio) bevallen zeer. Maar we proeven nog meer interessants. Totaal andere wijnen hier op graniet dan van de kalk in Patrimonio. Volgend jaar (ook) naar Calvi?! Na nog wat Corsicaans specialiteiten (en sushi ’s) van de eetstandjes, type foodtruck, keren we tegen zonsondergang de drukte de rug toe. Het is mooi geweest. Morgen weer bezoeken in Patrimonio op het programma.

Zaterdag eerst vroeg naar het vliegveld om huurauto op te halen, de anderen vertrekken vanmiddag, wij proeven nog een paar dagen verder. Laatste gezamenlijke bezoek is aan Marie-Françoise Devichi in dorpje net boven Patrimonio. Aimabele, buitengewoon opgewekte dame, ze lag pas om 6.00 uur in haar bed na de Nuit du Millésime, en nu, drie uur later staat ze de groep vrolijk te woord, ze stelt voor de (biologische) wijnen in de wijngaarden te gaan proeven. Bonne idée, zouden ze vaker moeten doen, zo gaan de wijnen gelijk meer spreken.

Plezierige wijnen, zonder veel opsmuk, prijzen voor de eenvoudige cuvées zeker ok. Volgt nog een matige edoch geanimeerde afscheidslunch aan de haven van het mondaine Saint-Florent, waar ook Pjotr, de Poolse chef de culture van Orenga de Gaffory, het historische en grootste (56 ha) wijngoed van Patrimonio, aanschuift. Mooie man, mooie verhalen en een hoop kennis delend. Na afloop gaan we nog even met hem proeven in de moderne winery ingesteld op toeristen en met ook zoals dat gaat tegenwoordig een kunstexpositie.

We zijn alleen inmiddels, we hebben nóg een afspraak in dorp Patrimonio zelf bij Muriel Giuducelli. We kennen elkaar al jaren van beurzen, Marc was er vorig jaar op bezoek, ze staat ons al op te wachten in het knusse proeflokaaltje. Vooral de patrimonio blanc 2017 is van grote schoonheid, subtiel en mineralig. We kopen een fles voor straks op het terrasje voor de hotelkamer. Erg fijn, eenvoudig hotel U-Lustincone trouwens, rustig, van de weg af, uitzicht op bergen en daartussen door glimpen van de zee. Geen gebrom van airco, gastvrije ontvangst, prima, fijn vers en betaalbaar eten, leuke wijnen.

Pinksterzondag: vrij… De sirocco loeit, scheurt en schuurt, én het is goed heet. Eerst mooie wandeling door het dorp naar boven, naar de Eglise Saint-Martin, un monument historique. Daarna onder de parasol lezen, lunchen aan het strand. Een lekkere duik tussendoor.

Tweede pinksterdag evenmin afspraken, we gaan met de boot naar schiereiland L’Agriate een beschermd natuurgebied met wat een van de mooiste strandjes van Corsica moet zijn: Plage du Lotu.

We wandelen een stuk langs het kustpad met prachtige baaitjes, af en toe komen we loom kuierende koeien tegen, vriendelijke beesten toch. Denken we. Mening wordt herzien als Marc even later op het strand, van achteren (bezig een foto van uitzicht te maken) bijna op de horens van een mama koe wordt gespiesd , in reflex net op tijd weggesprongen, blijft de schade beperkt tot een aan flarden gereten T-shirt. Die avond eten we lekkerste maal van de reis, in Patrimonio zelf bij Libertalia ‘Bistro tropical’ in romantisch rommelige setting buiten, er wordt eigen gebrouwen bier geschonken, eigen sulfietloze wijn (naast veel moois op fles uit Patriminio), alle groentes en kruiden, verser dan vers uit eigen moestuin verderop. Supersalade, superpizza, superfocaccia van langzaam gerezen deeg. Om blij van te worden.

Dinsdag: drukke werkdag. Eerst naar zuidelijkste producent van de streek, voorbij Oletta nog, vorig jaar lukte het niet (want zondag) om langs te gaan, nu wel. De wijngaarden van in volstrekte afzondering gelegen domein (buren zijn er niet) liggen rondom een meer. Niet moeilijk om hier biologisch te werken, we proeven eerst in de caveau rood (al het wit en rosé 2018 al uitverkocht), vervolgens in de kelder met de jonge Thomas, de vijfde (of zesde?) generatie van de familie die hier wijn maakt. Patrimonio rouge 2014 (100% niellucciu, geen hout) is mooi getypeerd. De 2016 (nog niet op fles) is de eerste die hij zelf heeft gemaakt: nog mooier, kruidiger, frisser. Hoewel niet meer te koop, geeft hij naast de rouge, ook monster wit mee. Nu nog geen plaats in ons assortiment, maar we komen hier ongetwijfeld terug. On gardera contact.

Nu weer richting zee, waar we op de weg naar Saint-Florent Cantina di Torra van gedreven talent, Corsicaans ‘wijnboer van het jaar’ (Revue du Vin de France) Nicolas Mariotti Bindi vinden. We proeven voornamelijk 2018, op de ‘gewone’ rosé en blanc na nog niet op fles. Wat een serie… Niets op hout. Nicolas vertelt dat het de eerste oogst is dat hij alles op precies het juiste moment heeft kunnen oogsten, met dank aan het gelijkmatig rijpen van de druiven in 2018 en het beter georganiseerd zijn in de kelder.

Twee wijnen springen nog boven de al zo hoge lat: de Mursaglia Blanc (floraal, volzacht elegant) en Rouge (kruidig, opwekkend, zwierig). De eerste gaat in december op fles, de rode pas over drie jaar, eerst komen nog de 2016 fijn, opwekkend en vol maquis en 2017 voluptueus en rijk, beide nu nog niet gebotteld.

Dan een rondje wijngaarden, levensgezel Julie gaat ook mee. Net als vorig jaar erg instructief: wat een schoonheid, ongereptheid, geuren en kleuren daar. Vooral bij het stuk Mursaglia door hem zelf negen jaar geleden op ‘maagdelijke’ hellingen aangeplant.Op bijgaand kaartje zijn de verschillende percelen te zien. We lunchen gezamenlijk in Saint-Florent met ook bedrijfspartner Philippe erbij, de voormalig wijnmaker van Domaine Leccia, waar Nicolas als stagiaire de wijngaarden beheerde. We drinken er een patrimonio blanc bij van vriend Antoine-Marie Arena, een andere jonge topproducent, in Nederland vertegenwoordigd door de Geluksdruif.

We zijn ondertussen hopeloos achter op schema geraakt, het is bijna half vijf, we hebben nog een afspraak bij andere ami, Mathieu Marfisi (ook in 2018 bezocht), de piepjonge président van de AOP Patrimonio. Alweer een belofte… Mooi wit vooral, ondanks de jonge leeftijd van stokken. Een van leisteen in het binnenland ‘Grotta di Sole’, de ander van pal aan zee ‘Gritole’. Ook in omschakeling naar bio en experimenten op amfora’s.

Monsieur Le Président is maar wat trots dat Patrimonio de eerste AOP in Frankrijk die officieel elk gebruik van de omstreden, giftige onkruidverdelger Glyfosaat heeft verboden. Chapeau. Ook is unaniem door de 35 producenten besloten om de hele appellation binnen drie jaar bio te laten zijn, daarvoor was ook de steun van grote spelers als Orenga de Gaffory nodig, die kwam er: tout le monde is nu in omschakeling naar bio, indien dat nog niet al lang het geval was. Met dank aan pioniers Antoine Arena en Muriel Giuducelli. Enige wat nog speelt: welke AOP in Corsica zal de eerste zijn?! In Calvi met eendere goede plannen gaat met maar twaalf wijnboeren, de besluitvoering stuk sneller… En wil met graag net de eer gaan strijken. Een race met goed doel, en weinig animositeit, daar kent en waardeert de jonge generatie elkaar veel te goed voor.

Corsica: wijneiland van de toekomst. Een toekomst die al een paar jaar geleden begonnen is. Wat een mogelijkheden en variatie, wat een goede intenties. A la prochaine…