Lang weekend Elzas-Pfalz

Als we aankomen eind van de middag vallen we met de neus in de boter, in de oude, rommelige cour(binnenplaats) een soort van afterparty voor de plukkers: na gedane arbeid (en voor ons na zeven uur in de auto) smaken wijn (heerlijke pinot noir 2017), worst, kaas en desembrood maar al te best, de stemming is uitgelaten en relaxt tegelijk. We slapen 100m verderop in merkwaardig maar warm huiselijk hotelletje met een al even merkwaardige eigenaar, huis stamt uit de 16^e eeuw, het ademt een en al historie. Les Schlossberg.

Proeven bij Zind-Humbrecht, bezoek aan Colmar

De volgende morgen hebben we, na een gezamenlijke casse-croûte om 9.00 in de wijngaard met de plukploeg Tempé, een afspraak op ander beroemd (biodynamisch werkend) domein Zind-Humbrecht in Turckheim. Big boss Olivier Humbrecht zelf is er niet voor de proeverij, logisch tijdens de oogst, maar jammer, hij kan met grote kennis van zaken vertellen over biodynamie, terroir en daaruit voorvloeiende mineraliteit. Gelukkig kan hij er ook uitstekend over schrijven: www.zindhumbrecht.fr.  We krijgen, door jonge oenoloog van deskundig commentaar voorziene proeverij van acht wijnen van verschillende jaren en verschillende herkomst, in (particuliere) prijs variërend van 29 euro voor de basale Riesling Herrenweg 2017 tot 105 euro voor de 2012 Pinot Gris Rangen de Thann, Clos Saint-Urbain. Stevige prijzen ja, dan vallen die van Tempé wel weer mee. Maar: een prachtserie, waarbinnen voor ons de 2010 Riesling Grand Cru Brand waarin je gelijk de granietbodem ruikt (denk aan Encruzado van Casa de Mouraz van graniet) en de super elegante 2013 Gewurztraminer Clos Windsbuhl (moezelkalk) de mooiste zijn.

We hebben nog een paar uurtje tijd om de toerist uit te hangen in Colmar, we zijn de enigen niet… maar ondanks de drukte een fijn weerzien (al vijftien jaar niet geweest) in het poppige (wijn)hoofdstadje van de Elzas.  We lopen nog langs het restaurant waar we op de eerste dag (26 april 1986, ja de dag van de kernramp van Tsjernobyl) van ons allereerste Elzasreisje, een glas Riesling Harth van Schoffit geschonken kregen, het hart sneller begon te kloppen, waarna we een uur later al in de kelder van de toen net debuterende Bernard Schoffit verderop in Colmar stonden en we vervolgens met onvoorstelbaar veel succes zijn wijnen negen jaar lang hebben geïmporteerd… Dat was toen. Nu dwalen we tussen de drommen in wijk La Petite Venise langs de oude vakwerkhuizen, kneuterige winkeltjes, Winstubs, Musée Unterlinden, Musée Bartholdy.

2017 proeven bij Marc Tempé

Halfweg de middag retour Zellenberg om oogst 2017 Tempé (een andere zojuist gebottelde wijnen uit 2016, 2015) te proeven met maître Marc als de honderduit vertellende, met brede armen gesticulerende sommelier. De meeste wijnen uit 2017 zijn eind augustus, begin september gebotteld na bijna twee rijping op grote, sommige op kleine, houten vaten te zijn gerijpt. Géén roestvrijstaal bij Tempé…. Kleine oogst (nachtvorst, kleine vruchtzetting), gemiddeld 25 hl/ha (waar 80 de norm is…) waarschuwt ie, Japan (grootste klant) wil al meer hebben dan er überhaupt is gemaakt.

We beginnen natuurlijk met de Alliance 2017, heel anders dan de door gewurz getekende versie uit het lastige 2016. Nu, meer klassiek, vooral chasselas, sylvaner, pinot blanc. Ingetogen, mooi fris, droger, fijner, minder heftig dan in 2016. Volgt Pinot Blanc Zellenberg (60% pinot blanc, 40% auxerrois, deels op barrique) heel open, bevallig, al wat hazelnoot, compact, energiek, verleidelijk. Dan Riesling Zellenberg, Marc vertelt dat Zellenberg met zijn koele klei/kalk (uit Trias)-bodem un terroir à riesling par excellence heeft, de druiven rijpen hier langzaam. Subtiel, volslank, nagenoeg droog, iets exotisch (vijgenblad, mango), milde zuren en salin (zoutig, soort mineraliteit) in finale. Riesling Saint-Hippolyte (bodem: zanderig op graniet) is ronder (wat restzoet), ook meer echt riesling (citrus), tegelijk ook strakker door andersoortige zuren. Une acidité verticale, zegt Marc. Cuvée Anne de Riquewihr (60% riesling (klei), 40% pinot-gris (graniet) lijkt nog niet bekomen van het plots in de fles gestopt worden, het vettige van de pinot gris en barriques domineert de geur, het stalig-elegante van de riesling in de smaak contrasteert nog teveel.

Pinot Gris Zellenberg heeft rijp geel fruit, iets rokerigs, toast, rondeur maar pittige, mooie zuren trekken de rug recht. Jong nog. De Riesling Grand Cru Mambourg 2017 is schitterend, compact, wat hout, bittertje van de ijzeroxide in de bodem, lang. Kindermoord nog. Dezelfde riesling uit 2015 geeft zich al meer, rijker, met meer restzoet lijkt het, weer die fenomenale lengte en energie. Na de nog timide Riesling Grand Cru Schoenenbourg 2017, komt de fabuleuze Rodelsberg 2017 (70% gewurz, 30 % pinot gris) 400m boven grand cru Mambourg door pa net na WO2 geplant, niemand anders wilde het stukje daar hebben, want koud daar, en rood, de bodem, daar worden druiven nooit rijp, zo denkt ook pa erover wanneer Marc de wijngaarden in 1994 overneemt (druiven worden tot dan toe aan de handel verkocht), hij raadt aan de boel maar te rooien. Maar Marc ziet er juist toekomst in… en blijkt nu (mede door opwarmende klimaat) het gelijk aan zijn zijde te hebben. Wat een wijn, die 2017. Heel fijn gewurz in de geur, wat toast, gebrande hazelnoot, volgt de enorm energieke smaak, een achtbaan aan smaken en indrukken, maar een ander heel fijntjes, gestileerd bijna. Voor iets meer geld dan een ‘gewone’ witte bourgogne: een wereldwijn in huis. Daarna nog een reeks gewurztraminers waarvan de ‘gewone’ Zellenberg 2016 gelijk verleidt, zwierig, lyriek van lychees, spetterende zuren toe. Uitsmijter is monumentale Gewurztraminer Grand Cru Mambourg 2017, goudgroen, ingetogen, gekonfijt, voluptueus zacht en prachtig fris. Voor 10-15 jaar (kelder)plezier. Net als eerste avond, eten we knus, intiem met zijn viertjes gewoon daar thuis, bijpraten, over de kinderen, de toekomst nu beide Marcen de zestig zijn gepasseerd. Tempé krijgt zelfs al pensioen, werkt uiteraard vooralsnog gewoon door, maar op een dag (ook bij ons) wordt het realiteit: wie neemt het zo persoonlijk getinte bedrijf over? Niet de kinderen in ieder geval.

Door naar de Pfalz, naar Heiner Sauer

Zaterdagochtend eerst in plezierig, typisch Elzas (maar niet te toeristisch) buurdorp Ribeauvillé heerlijk ontbijten bij aanbevolen patisserie Schaal, daarna noordwaarts voorbij Strassbourg, richting Heiner Sauer in de zuidelijke Pfalz, de biopionier met wie we al weer zeventien jaar werken. Nog geen twee uur rijden, je belandt wel gelijk in een totaal andere wereld. Na een stop voor een flukse Flammenküche op terras (eindelijk een zonnetje) in Landau, zijn we om twee uur bij eigenheimer Heiner.

Een drukte van belang daar, een groep opgewonden particuliere klanten staat klaar om in folkloristische huifkar geladen te worden om een middagje mee te plukken, Frau Sauer (Monika) aan de lange proeftafel bezig met weer andere klanten, Albert, sinds jaar en dag de rechterhand van Heiner heeft zijn vrije zaterdagmiddag opgegeven om zich om ons te bekommeren. Eerst mogen we meehobbelen in de huifkar naar een te oogsten perceeltje tot voor kort uitgestorven gewaande (en inmiddels gedupliceerde) Grünfränkisch net buiten Böchingen.

De kordate dames van de vaste oogstploeg gaat gekleed in een markant soort uniformpje. Daarna gaan we met Albert even kijken hoe het er in de kelder (verderop in Nußdorf) aan toegaat. Jonge (twintigers, begin dertigers) equipe hier, goed om te zien die opgewekte energie, iedereen – ze zijn op driekwart van de oogst- volop in de weer met slangen, overpompen, schoondweilen, ook zoon Valentin Sauer, een broekeman nog, is druk bezig.

Weer terug naar het proeflokaal waar Albert ons een dwarsdoorsnede van het enorme gamma laat proeven, de nieuwe lijn (rot, pink en white..) met schreeuwlelijke etiketten voor de jonge consument: Sauerstof is niet aan ons besteed, te zoet en schraal tegelijk, brr. Maar de rest, met name de Gutsweine met geweldige prijs/plezier verhouding zoals de Grauburgunder en Weißburgunder bekoren: open, gul, makkelijk in goede zin des woords. Uit de categorie Terroirweine speciale vermelding voor de Riesling trocken Gleisweiler Buntsantstein, erg fraai in 2018, iets te jong nog wellicht. Ook mineralige broertje 2018 Böchingen Zinkler Riesling trocken Kalkmergel mag er zijn, net als de twee versies Spätburgunder trouwens. Heerlijk helder Heiner…! Alle hotels in de (wijn)buurt zijn het hele weekend al volgeboekt, niet te geloven, dat wijntoerisme hier tijdens de oogst. Maar we vinden ons geluk (en rust) een kwartiertje rijden oostwaarts in fijn ouderwets-modern, gastvrij gerund familiehotel Zeiskamer Mühle in Zeiskam. En zondag: in de regen wieder zurück nach Hause.